Sprawna wentylacja poddasza nieużytkowego to jedyny sposób na uniknięcie poważnych problemów z wilgocią na strychu. Cyrkulacja powietrza w budynku ważna jest również z innych względów, dlatego warto się o nią zatroszczyć na każdym poddaszu, także tym rzadko odwiedzanym czy nieogrzewanym. Z tego artykułu dowiesz się, jak zadbać o prawidłową wentylację poddasza nieużytkowego i w jaki sposób wspomagają ją okna dachowe.
Dlaczego poddasze nieużytkowe musi być wentylowane?
Wentylacja poddasza nieużytkowego jest koniecznością, ponieważ dzięki niej dochodzi do wymiany powietrza znajdującego się na strychu na świeże i wolne od zanieczyszczeń powietrze. Dzięki wentylacji poddasza nieużytkowego można pozbyć się z budynku nadmiaru wilgotnego powietrza, a jednocześnie zadbać o to, by pod dachem panowały dobre do funkcjonowania warunki, a konstrukcja dachu nie ucierpiała z powodu zastoju powietrza. Brak prawidłowej wentylacji poddasza nieużytkowego może bowiem skutkować pojawieniem się pleśni i grzybów na elementach konstrukcyjnych dachu i na ścianach, obniżeniem izolacyjności cieplnej dachu, a nawet przeciekaniem wody przez zniszczony przez wilgoć dach. Skuteczne wentylowanie poddasza użytkowego może też mieć znaczenie dla bezpieczeństwa w budynku, kiedy pod dachem zgromadzą się, np. na skutek awarii, groźne gazy. Sprawny system wentylacyjny gwarantuje więc bezpieczeństwo, zabezpiecza dobre działanie dachu i pozwala uniknąć niepotrzebnych kosztów związanych z naprawą czy remontem zagrzybionego poddasza.
Co zrobić, by wentylacja poddasza nieużytkowego odbywała się sprawnie?
Poprawną wentylację poddasza użytkowego można zagwarantować, wykorzystując naturalnie działające mechanizmy fizyczne, a dokładniej grawitację. Grawitacyjna wentylacja nieużytkowego poddasza może być bardzo skuteczna i wydajna, nawet w lecie, o ile przepływ ciepłego powietrza, który naturalnie odbywa się ku górze, nie jest na poddaszu niczym blokowany. Również istotnym czynnikiem jest, aby cyrkulacji i wymiany powietrza na poddaszu nie hamowały zbyt małe lub niedrożne otwory wentylacyjne. Aby wentylacja poddasza wykorzystująca różnicę temperatury powietrza w domu i na zewnątrz odbywała się prawidłowo przez cały rok, trzeba więc odpowiednio ją zorganizować. Kluczowe znaczenie ma zapewnienie maksymalnej przepustowości kanałów w kominach, którymi odbywa się wymiana powietrza.
Naturalną wentylację grawitacyjną warto w razie potrzeby wesprzeć stosując turbiny i inne rozwiązania wzmacniające cug powietrza w kanale wentylacyjnym oraz zwalczające tzw. ciąg wsteczny. Jeśli grawitacyjna wentylacja poddasza nieużytkowego okaże się niewystarczająco skuteczna, należy pobudzić cyrkulację powietrza metodami wentylacji mechanicznej wykorzystującej różnego rodzaju wentylatory wymuszające ruch powietrza.
Warto jednak mieć świadomość, że instalacje wentylacji mechanicznej nie są ani tanie, ani łatwe w montażu w przypadku istniejących już budynków i decyzję o tym, jak wentylować poddasze powinno się podjąć na etapie projektowania domu. Warto również wspomnieć, że okna dachowe z punktu widzenia prawa budowlanego nie są elementem systemu wentylacji poddasza. Nawiewniki w oknach dachowych bądź ewentualne tzw. wietrzenie okien wzmacniają wymianę powietrza w pomieszczeniu, ale jest to dodatkowa wentylacja „na żądanie użytkownika”. W związku z tym, że między podłogą poddasza, a górą komina występuje niewielka różnica ciśnień która naturalnie powoduje niewielki ruch powietrza, należy postarać się, aby wentylacja odbywała się w sposób prawidłowy (montując boostery w kominach lub zapewniając dodatkową wentylację mechaniczną, czyli kratkę z wentylatorem na prąd).
Jak wykorzystać okna dachowe do wentylacji poddasza nieużytkowego?
Jak już wspomnieliśmy, zgodnie z prawem budowlanym okna dachowe nie są elementem systemu wentylacji. Do sprawnej wentylacji poddasza nieużytkowego mogą wystarczyć drożne i odpowiednio szerokie otwory wentylacyjne oraz okna wspomagająco na życzenie okna dachowe, które wyposażone są w nawiewniki lub dysponują mikrouchyłem. Doraźnie wykorzystywać należy okna dachowe również do wietrzenia pomieszczeń, najlepiej w sposób regularny i z dużą częstotliwością. Aby wentylacja strychu była efektywna, należy jednak zatroszczyć się o takie rozmieszczenie okien, które będzie sprzyjało swobodnej cyrkulacji powietrza na poddaszu. Dobrym rozwiązaniem jest m.in. montaż okien naprzeciwko siebie. Wentylowanie poddasza nieużytkowego wymaga ponadto zgodnego ze sztuką ukształtowania zabudowy okiennej – prostopadłe w stosunku do okna szpalety będą zatrzymywać naturalny ruch powietrza, sprzyjać kondensacji pary wodnej na szybach okna i doprowadzić mogą do zagrzybienia oraz zniszczeń. Jeśli poddasze jest ogrzewane, wentylacja poddasza nieużytkowego będzie sprawniejsza, gdy grzejniki będą umieszczone pod oknami. Zminimalizuje to też zjawisko kondensacji pary wodnej na szybach okien dachowych zamontowanych na poddaszu.